28 september 2023

Op weg naar veilige vrijheid.

Werken aan leefcirkels voor bewoners met dementie

Jarenlang verbleven mensen met dementie voor hun eigen veiligheid vaak op een gesloten afdeling. Ons idee hierover is veranderd. Daarom creëren we leefcirkels voor deze groep bewoners. Zo kan straks iedere bewoner op een veilige manier van maximaal haalbare vrijheid genieten. Dit vinden niet alleen wij belangrijk, het moet ook: volgens de Wet zorg en dwang mag ieder mens zich vrij bewegen, tenzij dat écht niet verantwoord is.

Sinds 21 maart werkt Monique Ultee bij De Vijverhof als manager welzijn, zorg en behandeling. Ze is van oorsprong verpleegkundige en sinds 2002 leidinggevende in de zorg, zowel op het gebied van wonen, revalidatie als thuiszorg. Binnen De Vijverhof geeft ze leiding aan de teamleiders van de zorgafdelingen. “Ik wil zorgen voor een fijn woon-, leef- en werkklimaat”, geeft Monique aan. “Een belangrijk onderdeel hiervan is het realiseren van een veilig leefklimaat met vrijheid voor iedere bewoner. Dit gaan we doen met behulp van leefcirkels. Niet alleen omdat de wet dit voorschrijft, maar ook omdat ik uit ervaring weet dat vrijheid helpt om je als mens fijn te voelen. Dit is ook zo voor mensen met dementie.”

De leefcirkels in het kort
Om bewoners met dementie zoveel mogelijk vrijheid te geven, krijgen zij toegang tot bepaalde leefcirkels. Deze verschillen per bewoner. Een kleinere leefcirkel betekent meer veiligheid in de nabijheid van de kamer en de afdeling en minder vrijheid dan een grotere leefcirkel. Wil een bewoner een leefcirkel verlaten waar diegene voor de eigen veiligheid zou moeten blijven? Dan gaat de deur waar diegene door wil, op slot. Dit gebeurt via een sensor die de bewoner in een hals- of polszender draagt, en alleen als het voor die bewoner echt niet anders kan. Als iemand toch een zone passeert terwijl dat niet gewenst is, dan gaat er automatisch een melding naar iemand van de zorg, die actie kan ondernemen. Zo blijft het veilig en verantwoord voor iedereen.

Persoonsgerichte zorg
“Veel familieleden van bewoners zijn bang dat het voor hun vader of moeder buiten de afdeling niet veilig is”, vertelt Monique. “Maar de ervaring leert dat dit echt maar geldt voor een heel klein percentage van de bewoners met dementie. We kijken goed naar andere instellingen en leren van hun ervaringen. Zo blijkt dat het grootste deel van de mensen met dementie in en om het huis blijft. We bekijken per persoon wat haalbaar en veilig is en stemmen hier de leefcirkels op af. We wegen alle risico’s goed af, zodat ook onze medewerkers er een goed gevoel bij hebben. Het zal voor iedereen wennen zijn, maar het draait natuurlijk om de bewoners met dementie. Zij krijgen de vrijheid waar ze recht op hebben. Want zeg nou zelf: niemand wil worden opgesloten. Deze nieuwe manier van wonen en zorg past goed bij wat De Vijverhof nastreeft: ons woonzorgcentrum moet zo goed mogelijk lijken op ‘thuis wonen’. Een veilige omgeving waar iedereen zich fijn voelt en waar je kunt gaan en staan waar je wilt.”

Meerwaarde
We zijn nu bezig met de voorbereidingen voor de leefcirkels. Dit houdt in dat we er onder meer voor zorgen dat er op elke plek in De Vijverhof een sterk wifisignaal is, zodat het systeem straks goed werkt. Monique: “Het kan dan natuurlijk alsnog voorkomen dat iemand naar buiten gaat terwijl dat niet de bedoeling is. Maar via de persoonsgebonden sensor zien we dit meteen en kunnen we diegene terughalen. Het belangrijkste is dat de bewoners meer vrijheid krijgen en bijvoorbeeld kunnen genieten van de buitenlucht in de binnentuin. Dit geeft hun leven echt meerwaarde. En nogmaals: de veiligheid van de bewoners staat centraal. Zo maken we voor bewoners die zouden kunnen vallen, gebruik van de WOLK heupairbag. Dit is een soort broek die zich opblaast bij een val, waardoor de drager niet een heup of iets anders breekt. Voor de veiligheid blijven ook de noodtrappen dicht voor bewoners met dementie: zij kunnen alleen met de lift naar een andere verdieping. En willen familieleden even met een bewoner naar buiten? Dan kunnen we de sensor tijdelijk uitschakelen of afdoen. Zo zorgen we er samen voor dat De Vijverhof een fijne, veilige omgeving is, met zoveel mogelijk vrijheid en eigen regie voor iedereen.”